३० साउन, काठमाडौं । ६ वर्षअघि चिनियाँ राष्ट्रपति सी चिनफिङको नेपाल भ्रमण मिति सार्वजनिक हुनुअगावै तिब्बती नागरिकहरुको बसोबास रहेको बौद्ध, स्वयम्भू, जावलाखेल लगायतमा एकाएक सुरक्षाकर्मीको उपस्थिति बाक्लियो।
एक वर्ष अगावैबाट उपत्यकामा कार्यरत् प्रहरी अधिकारीहरुका लागि बेइजिङमा तालिमको अवसर ह्वात्तै बढेको थियो । नेपाल प्रहरीका एक उच्च अधिकृतका अनुसार, ती त्यसबेला मूलतः भीआईपी सुरक्षा र सूचना संकलनबारे तालिम दिइएको थियो ।
पछि थाहा भयो– झण्डै दुई दशकपछि चिनियाँ राष्ट्रपति सीले २५ असोज २०७६ मा नेपाल भ्रमण गर्दैछन् । बल्ल सुरक्षा अधिकृतहरुले चीनमा तालिमको अवसर ह्वात्तै बढ्नुको कारण थाहा पाए ।
जब परराष्ट्र मन्त्रालयले भ्रमणको औपचारिक तयारी थाल्यो, सुरक्षा व्यवस्थापनमा चारै सुरक्षा संयन्त्र परिचालित भए । अनौठो चाहिँ के भयो भने काठमाडौंमा सी भ्रमणको सुरक्षा तयारीमा खटाउनुपर्ने केही अधिकृतहरुको नाम चिनियाँ दूतावासबाटै सिफारिस भएर आयो ।
‘त्यसपछि तिब्बती नागरिकहरु बस्ने क्षेत्रमा चिनियाँ अधिकृतहरुको समन्वयमा स्वीप अपरेशन चलायौं, सी भ्रमणका क्रममा प्रदर्शन गर्नसक्ने सम्भावितको सूची बनाएर नियन्त्रणमा लिन थाल्यौं,’ यसबारे जानकार एक अधिकृत भन्छन्, ‘लामो समयपछि चिनियाँ सुरक्षा अधिकृतहरुसँग मिलेर प्रहरीले यो अपरेशन चलाएको थियो ।’
तर, नेपाली र चिनियाँ सुरक्षा संयन्त्रको सहकार्यमा भएको त्यो अपरेशनलाई अर्को पक्षले समेत सुक्ष्म निगरानी गरिरहेको उच्च सुरक्षा स्रोतको दाबी छ । खासगरी अमेरिकी अधिकारीहरुले तिब्बती नागरिकमाथि भइरहेको गतिविधिबारे चासो देखाएको एक अधिकृत बताउँछन् ।
‘कस्तो स्थिति थियो भने चिनियाँ नामसहित पक्राउ गर्नुपर्नेको सूची ल्याउँथे, अमेरिकीहरु तिब्बती नागरिकमाथि हुने धरपकडबारे अप्रत्यक्षरुपमा नजर लगाउँथे, दबाब दिन्थे,’ उनले सुनाए, ‘यसमा बेलायतलगायतका पश्चिमा मुलुकको समेत चासो थियो ।’
यसको तीन महिनापछि चिनियाँ सुरक्षा अधिकृतहरुसँग प्रत्यक्ष सहकार्यमा नेपाल प्रहरीले काठमाडौं उपत्यकामा एकै दिन १२२ जना चिनियाँ नागरिकलाई पक्राउ गर्यो ।
